Strony internetowe stały się preferowanym medium, jeśli chodzi o wyszukiwanie informacji, prezentowanie firmy, zakupy i rozrywkę, edukację czy kontakty społeczne. 

Żyjemy w czasach, kiedy coraz częściej elementy wizualne odgrywają znaczącą rolę w życiu codziennym i w poruszaniu się po sieci. Dlatego warto uświadomić sobie, że estetyka odgrywa pierwszorzędną rolę przy tworzeniu udanych witryn.

W momencie, gdy na stronie WWW pojawi się dana treść, zapisana określoną czcionką, wybrany zostanie kolor czy też pojawi się tekst – już mamy do czynienia z komunikacją wizualną. Bez względu na to, czy dany element strony WWW znalazł się tam intencjonalnie, czy przypadkiem – za każdym razem będzie on komunikował coś odbiorcy. Projektant danej strony, chcąc nie chcąc, zawsze za pomocą użytych środków wizualnych będzie komunikował jakiś przekaz. Kluczowym wydaje się zrozumienie, że o ile możemy zrezygnować z opcjonalnych dodatków naszej strony (instalacje flash, zdjęcia, klipy wideo), to użycia pewnych elementów graficznych i ich wizualnej komunikacji nie unikniemy nigdy.

Nasuwa się zatem wniosek: jeśli komunikacja naszej witryny ma być świadoma, zaplanowana i celowa, takie musi być także zastosowanie znaków, symboli czy efektów graficznych. Należy pamiętać, że niektóre efekty graficzne są nieuniknionym elementem każdej strony, nawet jeśli mamy za cel stworzenie „niewidzialnej” komunikacji wizualnej w celu polepszenia integracji funkcjonalności z treścią. To szczególnie ważne – z punktu widzenia projektantów – aby wyróżnić poszczególne obszary, w których estetyka odgrywa istotną rolę w trakcie tworzenia stron internetowych. Wizerunek nadawcy strony WWW Efekty estetyczne odgrywają znaczącą rolę w każdej witrynie, która troszczy się o to, jak postrzegany jest jej nadawca – firma, organizacja czy osoba, która stoi za przekazywaną informacją. Każda witryna ma swoje źródło, więc zastosowane w niej rozwiązania estetyczne zawsze będą coś o tym źródle mówić. Środki wizualne odgrywają kluczową rolę w tworzeniu profilu nadawcy – nawet strony internetowe, które mają głównie cel informacyjny, również odzwierciedlają estetykę organizacji, stojącej za daną stroną WWW. Aby uzyskać unikalne wrażenie na tle konkurencji, należy stworzyć nietradycyjny i dynamiczny design, gdzie każdy szczegół będzie dopracowany i dobrze zaplanowany. Odpowiednio dobrana czcionka, użycie zdjęć i przejrzysty układ będą nas informować, że dana firma, organizacja czy osoba jest świetnie zorganizowana. 

Wsparcie dla treści i funkcjonalności strony WWW

Efekty estetyczne muszą wspierać treść i aspekty funkcjonalne. Witryny internetowe odbierane są jako przyjazne dla użytkownika, jeśli zawierają takie elementy graficzne, które wspierają funkcje odpowiedzialne za nawigację i interakcję. Dzięki dobrej funkcjonalności strony WWW, użytkownik może szybko i efektywnie uzyskać pożądane informacje, bez konieczności poruszania się po „ślepych zaułkach”.

Teoretycy wytypowali kilka cech, które ich zdaniem powinien zawierać przyjazny dla użytkownika interfejs:

1. Learnability – powinien być szybko przyswajalny i pozwalający w łatwy sposób zapoznać się z jego funkcjami i możliwościami.

2. Efficiency – powinien być efektywny, gdzie efektywność mierzona jest szybkością, z jaką użytkownik może wykonać zadanie po zapoznaniu się z projektem interfejsu. Innymi słowy decyduje tu liczba kliknięć czy naciśnięć klawiszy potrzebnych użytkownikowi do wykonania zadania.

3. Memorability – powinien być zapamiętywalny, tzn. powinien być prosty do zapamiętania już po jego nauczeniu się. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdzie użytkownik wraca do danego interfejsu po dłuższym czasie niekorzystania z niego.

4. Errors – powinien być na tyle przejrzysty, aby jego użytkownik popełnił jak najmniej błędów w trakcie korzystania z niego. Błąd jest tu rozumiany jako funkcja wykonana przez użytkownika bez osiągnięcia zamierzonego rezultatu.

5. Satisfaction – powinien dawać zadowolenie użytkownikowi, co bezpośrednio przekłada się na jego motywację i na efektywność użytkowania.

Wszystkie te cechy, na które niewątpliwie wpływa odpowiedni dobór środków wizualnych, mają bezpośrednie, jakościowe przełożenie na funkcjonalność interfejsu każdej strony WWW. Niestety ogromna liczba witryn, zaprojektowanych w sposób nieprzemyślany wizualnie i graficznie, pokazuje, że istnieją wciąż projektanci, którzy funkcjonalność rozumieją bardzo wąsko. Negują tym samym niezaprzeczalną wartość, jaką niesie komunikacja wizualna danej witryny we wspieraniu jej funkcjonalności. Dla wielu stron WWW funkcjonalność ma najwyższy priorytet, natomiast wizualny aspekt jest tu tylko pochodną. Dotyczy to w szczególności stron o charakterze informacyjnym, gdzie głównym celem jest jak najszybsze i jak najskuteczniejsze dostarczenie potrzebnej wiedzy. Ale i w tym przypadku coraz trudniej jest bagatelizować estetykę na korzyść funkcjonalności, jeśli uświadomimy sobie istotną rolę, jaką odgrywają chociażby symbole czy ikony. To proste elementy wizualne, których odpowiednie użycie może spełniać określone funkcje – zakotwiczenie tekstu, odniesienie do linku itd. Zastosowanie określonego koloru również może mieć funkcjonalny skutek, np. przyciągając uwagę i kierując ją na wskazane elementy danej informacji. Jeśli natomiast chcielibyśmy lepiej wyjaśnić skomplikowane fragmenty jakiejś informacji, z pomocą może nam przyjść wprowadzenie ilustracji. 

Preferencje wizualne grupy docelowej danej strony WWW

Estetyka danej witryny powinna odzwierciedlać gust i zapatrywania wizualne określonej grupy docelowej. Współcześnie mówi się o dwóch dominujących trendach w projektowaniu stron – design minimalistyczny oraz design eklektyczny, zorientowany na doświadczenia zmysłowe użytkownika. Minimalizm w projektowaniu swe źródło znajduje w modernistycznym funkcjonalizmie, dla którego mniej znaczy więcej i dla którego zdobienie pozbawione funkcji jest zbędne. Minimalizm upatruje jakość estetyczną w prostych elementach (czcionka, layout, układ tekstu itd.), uważając, że w odbiorze mogą one dostarczać tak samo przyjemnych wrażeń, jak fantazyjne instalacje flash. Design eklektyczny odwołuje się natomiast do multisensorycznego doświadczenia użytkownika, a swych korzeni upatruje w postmodernizmie. Funkcjonalność i prostota nie są już priorytetami. Design eklektyczny pragnie dostarczać odbiorcy już nie tylko informację opartą na faktach czy produkt w oparciu o jego specyfikację. Coraz częściej sprzedaje się wartości niematerialne, czyli doświadczenia i narracje, z którymi usługa czy produkt są związane. 

Rodzaj/gatunek strony WWW

Efekty estetyczne muszą być dopasowane do rodzaju/gatunku danej strony WWW. Oczekujemy na przykład, że witryna internetowa poświęcona rozrywce będzie oferować pewną ilość doznań estetycznych, podczas gdy naszym głównym oczekiwaniem w stosunku do witryny służącej do wyszukiwania informacji jest to, że można uzyskać pożądane informacje tak efektywnie, jak to tylko możliwe. Projekt nawigacji danej witryny oraz użyte w niej środki graficzne i stylistyczne muszą zostać podporządkowane specyfice danego rodzaju/gatunku stron WWW. Zdarzają się sytuacje, w których aspekt funkcjonalności nie powinien być nadrzędny względem elementów wizualnych. Jeśli np. galeria sztuki ma funkcjonalną, ale pozbawioną przemyślanych rozwiązań graficznych stronę, może budzić mniejszą wiarygodność, nawet jeśli zawiera rzetelne informacje. 

Reasumując: estetyka w projektowaniu stron WWW ma niebagatelne znaczenie; jest pośrednio nośnikiem informacji, które się na tej stronie znajdują. Jeśli tak jest, należy przyjąć, że ma wtedy ogromny wpływ na jakość odbioru tychże informacji i że w niektórych przypadkach może je dopełniać albo zniekształcać.